Kağıt Tabakada Yönler
Kâğıt; kırma(katlama), baskı ve baskı sonrası işlerde etek, makas ve poza yönlerine göre toplanmalı ve bir sonraki işleme girmelidir.
Makas: Kâğıtların baskı, kırım ve cilt işlemleri için makinelere girdiği yöndür. Bu alana baskı yapılamaz. Baskı makinesinin kağıdı tutan mekanizmasının adı da makastır. Kâğıtlarda üretim aşamasındaki birtakım problemlerden dolayı uzunluk kısalık farkı olabilir. Bundan dolayı kâğıtların makas yönünde toplanması gerekir. Toplayıp keserken de yine kâğıtların makas yönünde toplanması gerekir. Makas yönünde kesilmeyen kâğıtlarda ölçü farklılığı meydana gelir ve daha sonraki aşamalarda telafisi olmayan sorunlar yaşanmasına neden olur.
Etek: Kâğıdın makas yönünün tam karşısında olan, kâğıdın tutulup da toplandığı kısımdır. Etek yönü makinelerden çıkan son kısımdır.
Poza: Baskı makinelerinde kâğıdın hizalanarak baskıya geçmesini sağlayan makine parçasına poza denir. Aynı zamanda kağıdın poza tarafından tutulan yönünede poza denir. Kâğıtlar toplanırken poza yönünde toplanmalı ve aynı yönde makineye girmesi sağlanmalıdır. Kağıt havalandırılırken dikkat edilecek hususlar;
Kullanılacak kâğıtlarda statik elektriklenme olmaması için atölye ortamında veya atölye ile bağlantılı depolarda muhafaza edilmiş kâğıtlar kullanılmalıdır. Kâğıt havalandırma ve toplama tezgâhları temizlenmelidir. Kâğıtların aralarına hava verilmeli ve her tarafının hava alması sağlanmalıdır. Kâğıtlar kırılmadan, yıpratılmadan, özenle havalandırılmalıdır. Kâğıtlar makas ve poza yönlerine dikkat edilerek havalandırılmalıdır. Havalandırılmış ve düzgün toplanmış kâğıtlar poza ve makas taraflarından, bozulmadan makineye yüklenmelidir.
Su Yönü: Kâğıdın üretimi sırasında kâğıt hamurunun suyu süzülüp merdanelerden geçerken kâğıt lifleri bir yönde dizilir. Liflerin dizildiği bu yöne su yönü denir. Kâğıtlar su yönünde daha kolay yırtılır ve katlanır. Kâğıdın su yönü, baskı ve baskı sonrasındaki işlemleri doğrudan etkiler. Suyun kullanıldığı ofset baskı tekniğinde nemden etkilenen kâğıtta bir genleşme söz konusu olur. Bu genleşmenin baskı üzerinde yapacağı olumsuz etkiyi en aza indirmek için kâğıdın su yönünün baskı kazanına paralel olması gerekir. Özellikle baskı sonrasında katlama, perforaj ve kesim işlemlerinde su yönüne göre kâğıt farklı tepkiler verir. Kitap, dergi, broşür gibi formalı çalışmaların düzgün katlanması, yapılan cildin daha sağlam olması, kitabın açılması ve okunmasında sayfaların direnç göstermemesi için kâğıdın su yönü formanın sırtına paralel olmalıdır. Karton ambalaj üretiminde doku yönünün yanlış olması durumunda ambalajın yan yüzeylerinde dirençsizlik olabilir. Cam şişe, metal gibi sert ambalajlar üzerindeki etiketlerin yapışmakta sorun çıkarmaması için su yönü sarılma yönüne paralel olmalıdır. Su Yönü Nasıl Bulunur?
1. Kâğıdın eninden ve boyundan belirli ölçülerde şeritler kesilir. Bu şeritler parmak ucu ile tutulur. Su yönünden kesilen parça direnç göstererek dik durur, diğer yönde ise eğrilir.
2. Kâğıdın eni ve boyu iki tırnak arasında sıkıştırılarak kuvvetle çekilir. Kâğıdın bir tarafının dalgalı hale geldiği diğer tarafının dalgalanmadığı görülecektir. Buruşmayan ve dalgalanmayan taraf kâğıdın su yönünü gösterir.
3. Kâğıdın enine ve boyuna su sürülür. İki yönden birinde buruşma ve kıvrılma olduğu, diğerinde olmadığı görülecektir. Buruşmayan ya da kıvrılmayan yön kâğıdın su yönüdür.
4. Kâğıt iki ters ucundan yırtılır. Yırtılmanın bir yönde rahat ve düzgün, diğer yönde ise dirençli olduğu ve düzgün olmadığı görülecektir. Düzgün yırtılan taraf kâğıdın su yönüdür.